zaterdag 22 oktober 2016

Column.Tricky.

Een vraag van de hoofdredacteur van dit blad: of ik geïnterviewd wil worden door RTL over het onderwerp pesten in het kader van ‘de week tegen pesten’. Onmiddellijk schiet mijn interne waarschuwingssysteem op rood. O nee dat wil ik niet. Ik wil overal over praten maar niet over pesten. Praten over pesten is tricky bussiness. Het is ook weinig zinvol want wat moet ik zeggen...iedereen is tegen pesten, ik zou dus snel klaar zijn.Het probleem zit dan ook niet in het standpunt dat ik inneem maar in de positie die ik heb.Bij dit onderwerp zit een leraar al snel in de verdachtenbank. Je doet er niet genoeg aan, je hebt niks gezien, je hebt het onderschat. Maar schuldig ben je of op zijn minst heel erg verantwoordelijk. De inhoud van een item op televisie of een artikel in de krant verloopt altijd volgens geijkt procedē.. Er komen een aantal schrijnende gevallen voorbij, er roept iemand boos dat de leraar weinig zag of deed, er wordt een directeur ter verantwoording geroepen en klaar is het onderwerp. Om na verloop van tijd weer op te duiken. Zolang er gedacht wordt dat het tegengaan van pesten een kwestie van een al dan niet geleverde inspanning is, zal er niets veranderen. Veel mensen, vooral zij die aan de zijlijn staan, kunnen altijd uitstekend zien waar een ander schuldig is of iets nagelaten heeft maar vrijwel niemand ziet waar hij zelf een bijdrage levert. Uitsluiting, achterklap, verdachtmakingen, het komt overal voor bij volwassenen. Op het werk, in de buurt, bij verenigingen. Bij kinderen valt het alleen zo op omdat het daar in uitvergrote vorm aanwezig is. Ook is het elke keer weer schokkend om te zien hoe gemeen die lieve snoetjes soms kunnen zijn tegen elkaar. Maar kinderen doen niets anders dan het gedrag van volwassenen spiegelen. In de week tegen pesten heeft het Klokhuis een mooie aflevering op hun site geplaatst. Mijn leerlingen kijken er ademloos naar. Als we na afloop de trap aflopen om naar buiten te gaan, hoor ik Sem grijnzend ‘ha dildo’ zeggen tegen een klasgenoot die een naam heeft die in de verte wel wat op dit woord lijkt. Er is door Sem kennelijk geen verbinding gelegd tussen hetgeen hij zojuist gezien heeft en nu zelf doet. Het is een hele klus om als leraar die verbinding wel te leggen. Ook met anti- pestprogramma’s in de hand, een Kanjerschool-verklaring aan de muur en gekleurde petten op het hoofd blijft het een pittige opgave. Niemand zal me ooit horen zeggen dat ik in staat ben om dit allemaal mijn lokaal, de school en de wereld uit te krijgen. Ik kan alleen maar zeggen dat ik een uiterste poging zal wagen complexe interacties tussen leerlingen te verhelderen en waar nodig te bestraffen.  Elk schooljaar opnieuw. Het zou echter een hele vooruitgang zijn als er  over de kwestie rond pesten op school genuanceerder gedacht wordt. Zowel in de pers als in thuissituaties. Ik pleit voor een  realistische opvatting over de rol van leraren en die is: pesten is helaas van alle tijden, dus ook van deze, het vereist een alerte houding en stevig ingrijpen maar er moeten geen wonderen verwacht worden. Misschien moeten we de hand ook in eigen boezem steken en  ophouden met gedragsregels aan de muur te hangen en handtekeningen te verzamelen onder antipestprotocollen. We weten best dat dit maar even werkt en alleen maar voor de bühne daar hangt. De strijd tegen pestgedrag is te serieus voor dit soort oppervlakkigheden.